U sklopu kontinuirane medicinske edukacije JU Dom zdravlja KS (KME), dana 04.10.2023. godine, u sali za edukacije – OJ Ilidža održano je predavanje na temu „Trombocitopenije u pedijatrijskoj populaciji – prikazi slučajeva iz prakse“.
Predavač je bila dr Amela Kulašević, specijalista pedijatrije.
Trombocitopenije kod djece su najčešće blagi poremećaji u sklopu virusnih infekcija ili izazvani lijekovima. Mogu biti simptom sistemske, autoimune ili onkološke bolesti. Prije daljeg tretmana neophodno je isključiti pojavu pseudotrombocitopenije. Trombocitopenije dijelimo na urođene i stečene, prema uzrastu i uzroku.
Idiopatska (imunska) trombocitopenijska purpura – ITP je najčešča trombocitopenija kod djece. Pokazuje sezonske varijacije, češće zimi i u proljeće, obično 2-3 nedjelje nakon virusne infekcije ili nakon MRP vakcine. Incidencija je 1 na 10000 djece. U 70% djece dolazi do spontanog povlačenja nakon 6 mjeseci bez obzira da li su dobijali terapiju ili ne. U većine djece klinička slika je blaga. Trombociti su sniženi ispod 100 x109/L. Kožna i mukozna krvarenja nastaju naglo u vidu petehija, purpura i ekhimoza. Opšte stanje je dobro, slezina i jetra nisu uvećane. Manje uobičajena krvarenja su iz gastrointestinalnog trakta i krvarenja u centralni nervni sistem. Povraćanje, konvulzije i izmijenjen neurološki nalaz uglavnom su posljedice intrakranijalne hemoragije. U laboratorijskom nalazu radi se krvna slika sa perifernim razmazom i brojanje trombocita po Foniju, skrining na hemostazu i određivanje krvne grupe i Rh faktora. Hronična trombocitopenija čini 20% svih ITP, češća je kod starijih djevojčica, a krvarenja su diskretna.
Liječenje ITP je uslovljeno krvarećim komplikacijama, a ne apsolutnim brojem trombocita. Terapija prve linije uključuje kortikosteroide, davanje intravenskih imunoglobulina a kod krvarenja opasnih po život daje se transfuzija trombocita, obično kada je broj trombocita između 20 i 50 x109/L. Terapija druge linije su agonisti receptora za trombopoetin. Terapija treće linije je imunosupresivna terapija. Indikacija za splenektomiju je rezistencija na medikamentoznu terapiju tokom najmanje godinu dana kod djece uzrasta iznad 5 godina. Prije zahvata djecu obavezno vakcinisati pneumokoknom, meningokoknom i hemofilus b vakcinom.
Sniženje 2 ili 3 loze zahtijeva upućivanje na hematološku obradu. Prisustvo febrilnosti, bolova u kostima, limfadenopatije i hepatosplenomegalije zahtijeva promptno dalje ispitivanje etiologije.
dr Amela Kulašević, specijalista pedijatrije
